Mavi Kart İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28 inci maddesinin amacı nedir?
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı
Kanununun 25 inci maddesi uyarınca Türk vatandaşlığından çıkma izni isteyen
vatandaşlarımız bulundukları ve çalıştıkları ülkelerde daha iyi yaşam
şartlarına kavuşmak, ekonomik, sosyal ve siyasal haklardan yararlanmak amacı
ile başka bir devlet vatandaşlığına geçmek istemektedirler. Türk
vatandaşlığından çıkma izni alan kişilerin nüfus kütüklerindeki kayıtları
kapatılmakta ve yabancı muamelesine tabi tutulmakta, dolayısı ile ancak Türk
kanunlarının yabancılara tanıdığı haklardan yararlanabilmekte idiler. Bu
nedenle de vatandaşlarımız Türkiye’de kazanmış oldukları müktesep haklarını
yitirmekteydiler. İşte, 29.05.2009 tarihinde yürürlüğe giren ve 6304 sayılı
Kanunla değiştirilen 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu ile yurt dışında
yaşayan vatandaşlarımızdan 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28 inci
maddesi gereğince yararlanacak olanlar ve yararlanacakları hakların kapsamı
genişletilmiştir.
Mavi Kart nedir? Mavi Kart ne işe yarar?
Doğumla Türk vatandaşı olup da
çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve bunların 5901
sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28 inci maddesinde belirtilen altsoylarına
verilen ve söz konusu maddede belirtilen haklardan faydalanabileceklerini
gösteren resmi belgedir.
Mavi Kartlılar Kütüğü nedir?
Doğumla Türk vatandaşı olup da
çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve bunların 5901
sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28 inci maddesinde belirtilen altsoylarının
kayıtlarının elektronik ortamda tutulduğu kütüktür.
Kimler Mavi Kartlılar Kütüğüne kayıt olabilir?
Doğumla Türk vatandaşı olup da
çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve 5901 sayılı Türk
Vatandaşlığı Kanununun 28 inci maddesinde belirtilen altsoyları kayıt
olabilirler.
Kimler Mavi Kartlılar Kütüğüne kayıt olamaz?
-Türk vatandaşlığından ıskat
edilen/çıkarılan/kaybettirilen kişiler Mavi Kartlılar Kütüğüne kaydedilemez.
-Seçme hakkını kullanmak suretiyle
Türk vatandaşlığını kaybeden kişiler Mavi Kartlılar Kütüğüne kaydedilemez.
-Çıkma izni almak suretiyle Türk
vatandaşlığını kaybetmesine rağmen doğumla Türk vatandaşı olmayan kişiler Mavi
Kartlılar Kütüğüne kaydedilemez.
-Çıkma izni verilen anne ve/veya
babasına bağlı olarak Türk vatandaşlığını kaybetmesine rağmen doğumla Türk
vatandaşı olmayan kişiler Mavi Kartlılar Kütüğüne kaydedilemez.
-Anne veya babasından herhangi biri
halen Türk vatandaşlığını muhafaza eden ergin olmayan çocuklar Mavi Kartlılar
Kütüğüne kaydedilemez. Aile kütüklerine kaydedilmeleri gerekmektedir.
Mavi Kartlılar Kütüğüne kaydolunca kimlik numaram
değişir mi?
MERNİS veri tabanında kayıtlı
doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını
kaybeden kişilerin kayıtları Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası
değiştirilmeksizin Mavi Kartlılar Kütüğüne taşınmaktadır.
Mavi Kartlılar Kütüğünde kayıtlı
kişinin Türk vatandaşı olmayan 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28 inci
maddesinde belirtilen altsoyları, başvurmaları halinde Mavi Kartlılar Kütüğüne
kaydedilir ve bu kişilere yabancılar kimlik numarası verilir.
Mavi Kartlıların hakları nelerdir?
* Doğumla Türk vatandaşı olup da
çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve 5901 sayılı Türk
Vatandaşlığı Kanununun 28 inci maddesinde belirtilen altsoyları, 5901 sayılı
Türk Vatandaşlığı Kanununun 28 inci maddesinde belirtilen istisnalar dışında
Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler. Millî
güvenliğe ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklıdır.
* Mavi Kartlılar Kütüğünde kayıtlı
kişilerin, seçme ve seçilme, muafen araç veya ev eşyası ithal etme hakları ile
askerlik hizmetini yapma yükümlülüğü yoktur. Bu kişilerin sosyal güvenliğe
ilişkin kazanılmış hakları saklı olup bu hakların kullanımında ilgili
kanunlardaki hükümlere tabidirler.
* Mavi Kartlılar Kütüğünde kayıtlı
kişiler, bir kadroya dayalı ve kamu hukuku rejimine tabi olarak asli ve sürekli
kamu hizmeti görevlerinde bulunamazlar. Ancak kamu kurum ve kuruluşlarında
işçi, geçici veya sözleşmeli personel olarak çalıştırılabilirler.
Mavi Kart’tan kimler yararlanabilir?
Mavi Kartlılar Kütüğünde kayıtlı
kişiler, Mavi Kart’ın sağladığı haklardan yararlanabilmektedir.
Mavi Kart’tan kimler yararlanamaz?
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı
Kanununun 28 inci maddesi kapsamına girmeyenlere söz konusu belge verilmez.
Mavi Kart almak için nereye müracaat etmeliyim?
Mavi Kartlılar Kütüğünde kayıtlı
kişilerin bizzat kendilerinin talebi halinde düzenlenmektedir. Bu belgeyi, iki
adet fotoğraf ile birlikte, uyruğunu
taşıdıkları yabancı ülke makamlarınca düzenlenmiş kimlik kartı veya pasaport
ile başvurulduğunda yurt içinde ilçe nüfus müdürlükleri, yurt dışında ise dış
temsilciliklerimiz düzenlenmeye yetkilidirler.
Mavi Kart karşılığında herhangi bir ücret ödenmesi
gerekir mi?
Mavi Kart, 21/2/1963 tarihli ve 210
sayılı Değerli Kağıtlar Kanunu kapsamında yer aldığından her yıl Maliye
Bakanlığınca belirlenen değerli kağıtlar bedeli talep edilir.
Mavi Kart’ın hangi hallerde değiştirilmesi
mümkündür?
Mavi kart; yenileme, değiştirme
veya kayıp nedeniyle iki adet fotoğraf ile birlikte, yabancı ülke makamlarınca
verilmiş olan kimlik belgesi ya da pasaport ibraz edilmek suretiyle, yurt
içinde ilçe nüfus müdürlükleri, yurt dışında ise dış temsilciliklerimize
müracaat edilmesi halinde yeniden düzenlenmesi mümkündür.
Mavi kartımdaki kimlik bilgilerimde (ad, soyad,
doğum tarihi, vb.) değişiklik oldu, buna ilişkin düzeltme nasıl yapılabilir?
Mavi Kartlılar Kütüğünde kayıtlı
kişilerin kişisel durumlarında meydana gelen değişikliklere ilişkin olarak ilçe
nüfus müdürlüklerine ya da dış temsilciliklerimize intikal eden;
-Her türlü form, tutanak, yazı,
evrak ve belgeler, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun Uygulanmasına İlişkin
Yönetmeliğin 167 nci maddesine göre usulüne göre onaylanmış olması halinde
işlem yapılır.
-Milletlerarası Ahvali Şahsiye
Komisyonunca hazırlanarak uygulamaya konulan sözleşme gereği düzenlenen ve
belirli bir formüle sahip, çok dilde düzenlenmiş olan kişi hallerine ilişkin
belgeler tasdike yönelik herhangi bir işlem görmeden doğrudan kabul edilerek,
işlem yapılır.
-Mavi Kartlılar Kütüğünde kayıtlı
kişilerin uyruğu bulunduğu ülke makamlarından almış oldukları karar ve idarî
belgeler usulüne göre tasdik edilmiş ve onaylanmış ise, ayrıca 27/11/2007
tarihli ve 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun
hükümleri uyarınca tanınması veya tenfizi talep edilmeden işlem yapılır.
Nüfus olaylarımda (Evlenme, boşanma, vb.) meydana
gelen değişiklikleri beyan etmek zorunda mıyım?
5490 sayılı Nüfus Hizmetleri
Kanununun 8/A maddesi uyarınca, Mavi Kartlılar Kütüğüne kaydedilenler, her
türlü nüfus olaylarını yurt içinde ilçe nüfus müdürlüklerine, yurt dışında ise
dış temsilciliklerimize beyan etmekle yükümlüdürler.
Türk vatandaşlığından çıktıktan sonra çocuğum oldu.
Çocuğumu Mavi Kartlılar Kütüğüne kaydettirebilir miyim?
Resmî makamlarca verilmiş doğuma
ilişkin belgeye dayanılarak ilçe nüfus müdürlüklerine ya da dış
temsilciliklerimize bildirimde bulunulması üzerine, Mavi Kartlılar Kütüğünde
kayıtlı kişinin çocuğunun kaydı kütüğe işlenir.
Ayrıca, Mavi Kartlılar Kütüğüne
kayıt olmak isteyen altsoyların, mavi kart sahibi üstsoyu ile soy bağını
zincirleme olarak belgelendirmesi ve varsa Mavi Kartlılar Kütüğünde kayıtlı
olmayan diğer üstsoyların da Mavi Kartlılar Kütüğüne kaydedilmesinin sağlanması
şarttır.
İzin almak suretiyle Türk vatandaşlığından çıktım.
Eşim halen Türk vatandaşlığını muhafaza ediyor. Çocuğumu aile kütükleri yerine
Mavi Kartlılar Kütüğüne kaydettirebilir miyim?
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı
Kanununun 6 ncı maddesi “Doğumla kazanılan vatandaşlık doğum anından itibaren
hüküm ifade eder.” hükmündedir.
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı
Kanununun 7 nci maddesinde çocukların hangi durumlarda soy bağı ile Türk
vatandaşlığını kazanacağı açıkça belirtilmiştir:
1)Türkiye içinde veya dışında Türk
vatandaşı ana veya babadan evlilik birliği içinde doğan çocuk Türk
vatandaşıdır.
2)Türk vatandaşı ana ve yabancı babadan
evlilik birliği dışında doğan çocuk Türk vatandaşıdır.
3)Türk vatandaşı baba ve yabancı
anadan evlilik birliği dışında doğan çocuk ise soy bağı kurulmasını sağlayan
usul ve esasların yerine getirilmesi halinde Türk vatandaşlığını kazanır.
Yukarıda açıkça belirtilen Kanun
hükümlerine göre çocuk; soy bağı esasına göre Türk vatandaşı olan ebeveyninden
dolayı Türk vatandaşlığını doğumla kazandığından, Mavi Kartlılar Kütüğüne
kaydedilmesi mümkün değildir.
Mavi Kartlılar Türk vatandaşı sayılır mı?
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 27 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan "Çıkma belgesinin ilgiliye imza karşılığı teslimi ile Türk vatandaşlığı kaybedilir. Türk vatandaşlığını kaybeden kişilerin nüfus aile kütüklerindeki kayıtları kapatılır ve kayıp tarihinden itibaren yabancı muamelesine tabi tutulurlar." hükmü uyarınca mavi kartlılar Türk vatandaşı değildir.
Ancak 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28 inci maddesinde belirtilen haklardan Türk vatandaşı gibi yararlanmaya devam ederler.
Mavi Kart çocuklar adına düzenlenebilir mi?
Mavi Kartlılar Kütüğünde kayıtlı
çocuklar için, ebeveynlerinin müracaatları halinde bu çocukları adına da
müstakil bir belge düzenlenmektedir.
Herhangi bir kurumda işlem yaptırabilmem için
muhakkak Mavi Kart almam gerekli midir?
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı
Kanununun 28 inci maddesinde belirtilen hakların kullanılmasında Mavi Kartın
ibrazı yeterlidir.
Kartın ibraz edilememesi durumunda
Kimlik Paylaşımı Sistemi aracılığıyla Mavi Kartlılar Kütüğünden alınacak kayıt
örneği ve uyruğunda bulunulan devlet makamlarınca verilmiş kimlik bilgilerini
gösteren belge ile işlem yapılır.
Bu kişilerin kimlik bilgilerinde
değişiklik olması durumunda uyruğunda bulunduğu devlet makamından alınmış eski
ve yeni kimlik bilgilerini gösteren belgenin usulüne göre tasdik edilmiş Türkçe
tercümesi ile birlikte ibrazı zorunludur.
Mavi Kart, resmi kurumlarda iş ve işlem yapılırken
tek başına kimlik belgesi olarak kullanılabilir mi?
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı
Kanununun 28 inci maddesinin 7 nci fıkrası “Bu maddenin sağladığı hakların
kullanılmasında Mavi Kartın ibrazı yeterlidir.” hükmü gereğince değerli
kağıtlar kapsamındaki yeni Mavi Kart, kimlik belgesi olarak
kullanılabilecektir.
Mavi Kartın herhangi bir geçerlilik süresi var
mıdır?
Mavi Kartın herhangi bir
geçerlilik süresi bulunmamaktadır.
Mavi Kart sahibi olmama rağmen, bazı kurumlara
gittiğimde nüfus kaydımın kapalı olmasından dolayı işlem yaptıramamaktayım.
Bunun sebebi nedir?
Mavi Kartlılar Kütüğünde kayıtlı
kişilerin kimlik bilgileri Kimlik Paylaşımı Sistemi (KPS) aracılığıyla diğer
kurum ve kuruluşlar ile paylaşılmaktadır.
Dolayısıyla başvurulan kurum veya
kuruluşun KPS servislerindeki yapılandırmasını kontrol etmesi gerekmektedir.
Başka bir deyişle;
Değerli kağıtlar kapsamındaki yeni
Mavi Kart’ın üzerinde yer alan bilgiler, KPS üzerinden diğer kurum ve
kuruluşlar ile anlık olarak paylaşılmaktadır.
Bu nedenle ilçe nüfus müdürlükleri
ya da dış temsilciliklerimizce adınıza değerli kağıtlar kapsamındaki yeni mavi
kart düzenlenmişse; sorun (Kaydınızın görünmemesi, ad, soyad gibi
bilgilerinizin halen değişmemiş görünmesi, vb.), işlem yaptırmak istediğiniz
kurumun, bilgilerinizi Mavi Kartlılar Kütüğünden sorgulamadığından
kaynaklanmaktadır.
Bu sorun ile ilgili olarak
başvuruda bulunan kurumun kullanmakta olduğu yazılımda Mavi Kartlılar ile
ilgili geliştirme çalışması yapması gerekmektedir.
Mavi Kart sahibi olmama rağmen bazı kurumlardaki
işlemlerimi yaptırmakta güçlük çekmekteyim. Bu sorunu nasıl çözebilirim?
Başbakanlığın 24/03/2005 tarih ve
2005/6 sayılı genelgesinde söz konusu Kanun ile ilgili olarak kurum ve
kuruluşlarca yapılacak uygulamalar açıkça belirtilmiştir.
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı
Kanununun 28 inci maddesinin 10 uncu fıkrası da “Kamu kurum ve kuruluşları, bu
madde hükümlerinin uygulanması amacıyla her türlü tedbiri alır ve gerekli
düzenlemeleri yapar.” hükmündedir.
Ayrıca söz konusu Kanunla ilgili
olarak uygulamada (banka, sgk, tapu, ptt, noter gibi kurumlarda işlem
yaptırılamadığında) karşılaşılan sorunlara ilişkin olarak Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı
Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı’na başvurulması
gerekmektedir.
Mavi Kartlılar Nüfus Kayıt Örneğinin geçerlilik
süresi var mıdır?
Mavi Kartlılar Nüfus Kayıt
Örneğinin geçerlilik süresi 30 gündür.
18 yaşından büyüklerin Mavi Kartını kimler
alabilir?
18 yaşından büyük olanların Mavi
Kartı kendilerine veya resmi vekiline verilir.
18 yaşından küçüklerin Mavi Kartını kimler
alabilir?
18 yaşından küçüklerin Mavi Kartı
ana, baba ya da vasileri ile çocuğu aile kütüklerine tescil ettirmek için bildirimde
bulunma yetkisi olan kişiye verilir. Evlilik birliğinin mahkeme kararı ile son
bulması halinde; ergin olmayan çocuğa ait Mavi Kartı velayete haiz olan ana
veya babaya verilir. Ergin olmayan çocuğun ana, babası yurt dışında veya ölmüş
ise mahkeme tarafından vasi tayin edilen kişi çocuğun Mavi Kartını almaya
yetkilidir.
Mavi Kartı ne kadar sürede değiştirmem gerekiyor?
Üzerinde silinti, kazıntı ve bir
düzeltme yapılmayan, taşıdığı bilgilerden tereddüt duyulmayan Mavi Kartların
değiştirilmesine gerek yoktur. Ancak kişi, Mavi Kartındaki fotoğrafı ile
tanınmasına engel teşkil edecek şekilde değişmişse Mavi Kart değiştirilir.
Yakınlarımın Mavi Kartını alabilir miyim?
Düzenlenen Mavi Kartın; ergin
olanların (18 yaşından büyüklerin) kendilerine veya resmi vekiline, ergin
olmayanların ise ana veya baba ya da vasileri ile çocuğu Mavi Kartlılar
Kütüğüne tescil ettirmek için bildirimde bulunma yetkisi olan kişiye verilmesi
esastır.
Mavi Kartımı değiştireceğim, renkli fotokopi
fotoğrafım olmaz mı?
Fotokopi veya bilgisayarda
çoğaltılan fotoğraflar zamanla niteliklerini kaybettiğinden kabul edilip işleme
alınmaz.
Mavi Karta ödenen bedelin karşılığında makbuz
verilir mi?
Mavi Kartın 210 sayılı Değerli
Kâğıtlar Kanunu hükümlerine göre mal saymanlıklarından alınıp satılan değerli
kâğıt olması ve makbuz yerine geçmesi nedeniyle alınan bedel karşılığında
herhangi bir makbuz verilmez.
Mavi Kartımı kaybettim. Gazeteye ilan ve emniyet
makamlarına bildirim zorunluluğu var mıdır?
Kaybedilen Mavi Kartlar ile ilgili
olarak gazeteye ilan vermek ve emniyet makamlarına bildirimde bulunmak
kişilerin kendi şahsına ait bir işlemdir.
Kaybedilen Mavi Kartın yerine yeni Mavi Kart alındığında, kaybedilen Mavi Kart hukuken geçersiz hale gelmektedir.